انواع جرایم مالیاتی
امروزه با وجود پیشرفت های حاصل شده در جوامع بشری، همچنان شاهد، انواع جرایم مالیاتی، فرار مالیاتی و تخلف های ناشی از پرداخت نکردن مالیات و در نتیجه آن، جریمه های مالیاتی میباشیم. این بخش یکی از درآمدهای اصلی دولت در کشورهای مختلف میباشد و حتی در پیشرفته ترین کشور های جهان اول، روی این منبع درآمدی حساب ویژه ای باز میگردد. مبالغ دریافت شده در صورت استفاده عادلانه، باید صرف هزینه های عمومی یا هزینه های جاری دولت گردد تا پیشرفت و توسعه را در بخش های مختلف کشور به همراه آورد.
فرار مالیاتی یا Tax Evasion و اجتناب مالیاتی یا Tax Avoidance، دو موضوع مورد بحث در رابطه با نظام مالیاتی میباشد که دولت ها همواره با آن درگیر میباشند و افراد زیادی به روش های مختلف از اجرای قانون و دادن مالیات امتناع مینمایند که شاید جریمه های مالیاتی فراوانی را به دنبال داشته باشد.
در مورد فرار مالیاتی و اجتناب از آن، باید در نظر داشت این دو موضوع با هم متفاوت هستند. فرار مالیاتی امری غیرقانونی برای زیر پا گذاشتن قانون میباشد در حالی که در اجتناب مالیاتی، افراد یا شرکتها، در صدد یافتن حفره های قانونی برای پرداخت نکردن آن میباشند.
در این بین، وجود قانون شفاف، کامل و جامع با جریمه های مالیاتی بازدارنده، همچنین نظارت صحیح و محکم روی اجرای آن، چیزی میباشد که از تخلف های قانونی و روش های مختلف زیر پا گذاشتن قانون جلو گیری می نماید. بهترین راه برای جلوگیری از تخلف های صورت گرفته، فرهنگسازی و اطمینان دادن به مودیان میباشد. با شفاف سازی محل خرج درآمد های به دست آمده از مالیات ها که برای توسعه بخش های مختلف کشور میباشد، افراد تشویق به پرداخت آن می شوند و بسیاری از جریمه های به وجود آمده کاهش پیدا می.
هر کدام از انواع تخلف ها در قانون، جریمه های مالیاتی خود را دارند که در ادامه معرفی می شوند.
جریمه های مالیاتی در قانون جدید مالیات های مستقیم چیست؟
در کشور ایران، دو نوع مالیات وجود دارد؛ یکی مستقیم که روی دارایی افراد اعمال می شوند و دیگری غیرمستقیم که بر محصولات یا خدمات ارائه شده از سوی شرکت ها تعلق می گیرد.
با توجه به اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم و تغییر جریمه های مالیاتی که در تیر ماه سال ۹۴ صورت گرفت و بخشهای اجرایی از اول سال ۹۵ ملزم به اجرای آن شدند، تغییراتی برای آسان شدن پرداخت و کاهش معنادار میزان مالیات ها انجام گرفت.
قانون مذکور یکی از اصلی ترین حرکت ها برای جلوگیری از تخلف به روش های مختلف بود و در آن تعداد جرایم مالیاتی و مجازات آن، دچار تغییر شد که برای نمونه، می توان اضافه شدن درجه شش تخلف ها را نام برد.
هر فردی بنابر مقدار جرم مرتکب شده، مشمول جریمه های مالیاتی میشود و با قوانین شدید بازدارنده از طرف مراجع قانونی روبرو میشود.
این تخلف ها منجر به بسیاری از محدودیت های شغلی و اجتماعی می شوند و حتی در شرایط شدید تر عواقبی مانند حبس را به دنبال دارند در حالی که میتوان با یک مشاوره مالیاتی خوب از مشکلات پیش آمده جلوگیری نمود.
جریمه های مالیاتی طبق تصویب مجلس به شرح زیر میباشد.
مشاوره رایگان ما برای ثبت شرکت
مشاوره ما در تمامی زمینه های کاری موسسه ، صد در صد رایگان است و همچنین جهت رفاه حال شما کاربران عزیز ، راه ها متعددی برای ارائه این خدمات قرار داده گشته است. شما می توانید هر یک از این گزینه ها را به دلخواه خود انتخاب نمایید و یا با مطالعه ادامه مطالب و دیدن فیلم های کوتاه ما ، بیش از پیش به هدف خود نزدیک گردید.
مطلب هدیه از وکیل حقوققی آمفتامین های طبیعی
تشویق ها و جریمه ها مالیاتی به چه شکل هایی اعمال میگردند؟
با مراجعه به مادههای ۱۹۰ الی ۲۰۲ همچنین ماده ۲۱۱ قانون مالیات های مستقیم، میتوان متوجه شد که تشویقها و جریمه‌ها به چند شکل اعمال میگردند.
۱ – جریمه تشکیل ندادن پرونده اقتصادی و دریافت نکردن کد اقتصادی
۲ – جریمه تسلیم نکردن اظهارنامه در موعد مقرر
۳ – جریمه نداشتن دفاتر پلمپ یا دفاتر مالی قانونی
کدامیک از جریمه های مالیاتی قابل بخشش و کدام غیر قابل بخشش میباشد؟
هر یک از این موارد دارای جریمه های مالیاتی با ضریب خاصی میباشند که در ادامه بیان میگردد، گفتنی میباشد بعضی از آنها برای ایجاد بازدارندگی، غیرقابل بخشش میباشند.
ماده ۱۹۰ – پرداخت نکردن مالیات در زمان مقرر منجر به جریم های برابر با ۲.۵ درصد به ازای هر ماه خواهد گشت. شروع زمان این جریمه، از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه یا سر رسید پرداخت میباشد.
ماده ۱۹۲ – در شرایطی که مودی به دلیل قانون مالیات های مستقیم، ملزم به تسلیم اظهارنامه شود و اقدام به درج اطلاعات غیر واقعی یا کتمان دارایی خود نماید، مشمول جریمه غیر قابل بخشش تا ۳۰ درصد مالیات خواهد شد. این میزان از جریمه های مالیاتی در مورد مشمولانی که موضوع این قانون نیستند ۱۰ درصد میباشد.
ماده ۱۹۳ – مودیانی که ملزم به تنظیم و ارائه دفاتر قانونی خود و ارائه ترازنامه و حساب سود و زیان میباشند اگر تا زمان تعیین شده برای این کار اقدامی ننمایند، باید میزان ۲۰ درصد از مالیات کل تعیین شده را به عنوان جریمه متحمل بشود. همچنین تسلیم نکردن ترازنامه یا حساب سود و زیان منجر به منع از معافیت ها در آن سال مالی خواهد گشت.
ماده ۱۹۴ – در صورتی که درآمد خود اظهاری مودی و درآمد مشخص شده قطعی، بیش از ۱۵ درصد اختلاف داشته باشد، علاوه بر تعلق گرفتن جرایم مالیاتی، فرد مورد نظر تا سه سال از هر گونه تسهیلات و بخشودگی های قانونی منع خواهد شد.
ماده ۱۹۵ – جریمه های مالیاتی تخلف آخرین مدیران شرکت یا مؤسسه قبل از انحلال به دلیل تسلیم نکردن اظهارنامه در زمان مقرر، میزان ۲ درصد سرمایه پرداخت شده در زمان انحلال میباشد. این مقدار در مورد تسلیم اظهارنامه خلاف واقع و نادرست ۱ درصد میباشد.
ماده ۱۹۶ – جریمه مدیران تصفیه در صورت پایبند نبودن به مقررات امور مالیاتی، برابر با ۲۰ درصد مالیات تعیین گردیده است که از مدیر یا مدیران گرفته می شود.
ماده ۱۹۷ – افرادی که مکلف به تسلیم صورت و فهرست هزینه ها یا قرارداد ها و مشخصات افراد دیگر میباشند، در صورتی که وظیفه محول شده را انجام ندهند یا اطلاعات نادرست ارائه نمایند، در مورد صورت حقوق های پرداختی معادل ۲ درصد و در مورد هزینهها و قرارداد های پیمانکاری معادل ۱ درصد کل قرارداد متحمل جریمه های مالیاتی خواهند شد. به علاوه این، افراد خاطی باید به صورت تضامنی با مودی نسبت به جبران زیان های وارد شده به دولت اقدام نمایند.
ماده ۱۹۹ – هر فرد حقوقی یا حقیقی که براساس قانون مالیات های مستقیم، مسئول کسر یا ایصال مالیات مودیان دیگر میباشد، در صورت تخلف از انجام وظایف خود، علاوه بر مسئولیت تضامنی با مودی، مشمول جریمه ۱۰ درصدی مالیات پرداخت نشده و ۲.۵ درصدی از مالیات به ازای هر ماه تأخیر دارد.
ماده ۲۰۰ – در صورت محول کردن مسئولیت مالیاتی به دفاتر اسناد رسمی و انجام ندادن صحیح یا به موقع از طرف آن ها ، علاوه بر مسئولیت تضامنی سر دفتر با مودی برای مالیات تعیین شده، مقدار ۲۰ درصد جریمه تعلق خواهد گرفت. در صورت تکرار، این جریمه های مالیاتی به صورت شدید تر خواهد بود که مجازات حبس تعزیری درجه شش را به دنبال دارد.
ماده ۲۰۱ – اگر مودی با استناد به مدارک، ترازنامه یا اظهارنامه ای که خلاف واقع تنظیم گردیده است، سعی در کتمان حقیقت نماید، همچنین در سه سال متوالی اقدام به تسلیم اظهارنامه ننماید، علاوه بر جریمه های قانون مالیات های مستقیم، از معافیت ها و بخشودگی ها نیز، محروم میگردند.
ماده ۲۰۲ – وزارت امور اقتصادی یا سازمان امور مالیاتی اختیار دارد تا به عنوان جریمه های مالیاتی از خروج از کشور بدهکارانی که بدهی آنان از موارد عنوان شده زیر بیشتر میباشد، جلوگیری نماید.
الف – برای اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه از مراجع قانونی، میزان بدهی ۲۰ درصد سرمایه ثبت گردیده یا مبلغ ۵ میلیارد ریال باشد.
ب – برای سایر اشخاص حقوقی یا حقیقی تولیدی، میزان بدهی ۱۰ درصد سرمایه ثبت شده یا مبلغ ۲ میلیارد ریال است.
ج – سایر افراد حقیقی که در بندهای الف یا ب ذکر نشده اند، در صورتی که بدهی آنان از ۱۰۰ میلیون ریال بیشتر باشد.
تبصره – در صورتی که مودی برای فرار از مالیات اقدام به نقل و انتقال اسناد به اسم همسر یا فرزندان نماید، سازمان مربوطه می تواند به عنوان جریمه های مالیاتی، از طریق مراجع قضایی نسبت به باطل کردن آن اقدام نماید.
ماده ۲۱۱ – هر گاه مودی پس از اعلام قطعی میزان مالیات و ابلاغ برگ اجرایی، نسبت به پرداخت آن در زمان مقرر اقدام ننماید، به اندازه بدهی مالیاتی و جرایم آن به اضافه ۱۰ درصد بدهی، از اموال وی توقیف خواهد گشت.
البته باید گفت علاوه بر این جریمه ها، قانون برای افراد خوش حساب نیز که در زمان تعیین شده اقدام به پرداخت مالیات شرکت یا مؤسسه خود کرده باشند، تشویق هایی را پیشبینی میکند.
ماده ۱۸۹ – اگر مدارک، ترازنامه و حساب سود و زیان اشخاص حقوقی یا حقیقی طی سه سال متوالی تأیید شده باشد و مالیات متعلق در سال مالی مختص خود بدون مراجعه به هیات حل اختلاف، پرداخت شده باشد، برخلاف اعمال جریمه های مالیاتی به میزان ۵ درصد جایزه خوش حسابی تعلق میپذیرد. این مقدار، از محل وصولی های جاری یا پرداخت سال های بعدی میباشد.
جریمه های مالیاتی درجه شش
براساس قانون مصوب، مجازات درجه شش شامل موارد زیر میباشد که براساس میزان تخلف ها تعیین میگردد:
- حبس از شش ماه تا دو سال
- جزای نقدی بین دو تا هشت میلیون تومان
- شلاق از ۳۱ تا ۷۴ ضربه
- محرومیت از حقوق اجتماعی از شش ماه تا پنج سال
- انتشار حکم قطعی جریمه های مالیاتی به صورت علنی
- ممنوعیت از فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا پنج سال
- ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا پنج سال
- ممنوعیت از صدور بعضی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا پنج سال
- افرادی که مرتکب انواع تخلف ها شوند، باید علاوه بر پرداخت اصل مالیات و جریمه معین شده، ضرر های وارده به دولت را نیز متحمل شوند.
- همچنین افرادی مانند حسابرسان، حسابداران یا کسانی که در تخلف مورد نظر شرکت کنند، مجرم شناخته می شوند و براساس میزان جرم، مشمول جریمه های مالیاتی میگردند.
هیات حل اختلاف مالیاتی
در قانون پیشبینی شده ایران، محل ارجاع اختلاف جریمه های مالیاتی و حل و فصل آن، هیات حل اختلاف مالیاتی میباشد. اما در ابتدا برای رسیدگی به اعتراض مودیان، آنها باید به سازمان امور مالیاتی مراجعه کنند و با ارائه مدارک خود و در صورت دریافت نکردن جواب قانع کننده، قانون در مرحله بعدی هیات حل اختلاف بدوی را پیشنهاد میکند.
اعتراض به رأی سازمان مربوطه و مراجعه برای تشکیل جلسه رسیدگی بدوی، حتما باید با در دست داشتن مستندات و مدارک مستدل باشد تا بخشهای مربوطه را در مورد اشتباه در رأی صادره و تعیین مالیات نادرست، قانع نماید.
در غیر این صورت، در همان ابتدای مراجعه به امور مالیاتی، تلاش مودی بی نتیجه می ماند و کار به تشکیل جلسه حل اختلاف نمیرسد.
این قانون برای مواردی میباشد که مودی با دولت در زمینه نحوه اجرای قانون یا جریمه های مالیاتی، دچار مشکل شود و افراد حاضر در این هیات قانونی از سه نفر تشکیل میگردند.
- یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی
- یک نفر قاضی شاغل یا باز نشسته
- یک نفر نماینده از بین بخش های: اتاق بازرگانی، سازمان صنایع و معادن کشور، اتاق تعاون، انجمن حسابداران رسمی یا اصناف رسمی کشور
پابندی به آرای هیات حل اختلاف بدوی الزامی میباشد؛ اما در صورتی که فرد به حکم این هیات اعتراض داشته باشد، می تواند حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز تقاضای دادگاه تجدید نظر دهد و در این مدت فرد ملزم به پرداخت میزان مالیات مورد نظر خود میباشد.
همچنین قانون گذار برای مواردی که نقض در اجرای قانون توسط مجری و پایبند نبودن به اجرای صحیح آن وجود داشته باشد، هیات ماده ۲۱۶ و شورای عالی مالیاتی ماده ۲۵۱ را پیشبینی نموده است.
یکی از مهمترین مراجع رسیدگی به اختلاف ها و جریمه های مالیاتی و حتی دیگر اختلاف ها در زمینه اجرای نادرست قوانین اداری، دیوان عدالت عالی میباشد.
این بخش به منظور رسیدگی به شکایت ها و اعتراض ها نسبت به ماموران، کارکنان و نحوه اجرای قوانین، زیر نظر قوه قضاییه تاسیس گردیده است. نکته مهم این میباشد که جلسه های رسیدگی در دیوان عالی کشور به صورت مستقل از امور مالیاتی برگزار میگردد و این نکته مثبتی به شمار میرود.
بخشودگی جرایم مالیاتی
امروزه دولت کشور سعی دارد تا با بخشودگی جریمه های مالیاتی، افراد را به پرداخت مالیات ها طبق قانون مصوب، تشویق نماید. بر این اساس، هر چند وقت یک بار بخشنامه های متعددی برای بخشش مجازات مالیات، ابلاغ و اجرایی میگردد.
مودیانی که اقدام به تسویه اصل مبلغ تعیین شده خود نمایند، از طرف دولت به عنوان افراد خوش حساب تلقی شده و علاوه بر بخشش جریمه های مالیاتی، مشمول طرح های تشویقی میگردند. این بخشش ها در صورتی میباشد که افراد در طول زمان اعلام طرح های بخشودگی اقدام به پرداخت قانونی مبالغ تعیین شده نمایند.
مطلب هدیه از وکیل حقوقی آمازفیت بند ۵